برق ماشین یکی از پیچیده ترین قسمت های خودرو به شمار می رود که برخی مواقع به دلایل مختلفی ممکن است دچار قطعی شود. در واقع باید بیان کنیم که دلایل بسیار مختلف و متنوعی وجود دارند که منجر به قطع شدن برق پشت آمپر ماشین شده و مشکلاتی را برای خودرو به وجود می آورند. برق خودرو از گرایش های تخصصی در رشته برق به شمار می رود که لازم است تمام رانندگان تا حدودی با این سیستم آشنا باشند.
در اصل رانندگان باید از حداقل اطلاعات پایه در خصوص برق ماشین اطلاع داشته باشند تا در صورت نیاز، بتوانند مشکل خودرو را در مکان های نامناسب برطرف نمایند. یعنی از پس خود و مشکل خودروی خود بر آمده و همیشه کارها را به مکانیک نسپارند. ما در این مقاله اطلاعاتی در خصوص سیستم برق خودرو بیان خواهیم کرد و در ادامه به دلایل قطع شدن آن می پردازیم. با ما همراه شوید.
سیستم برق ماشین چیست؟
از پیچیده ترین قسمت های وسایل نقلیه همچون خودرو، باید به سیستم برق خودرو اشاره کنیم. همه وسایل نقلیه از زمانی که در آن قرار گرفته و اقدام به روشن کردن آن می نمایید، تا زمانی که از آن پیاده شده و درب آن را قفل کنید، برق استفاده می کند. یعنی تمام قسمت های خودرو به نوعی وابسته به برق خودرو هستند و از این رو اختلال در این سیستم، می تواند منجر به بروز اختلال در تمام سیستم های خودرو شود.
سیستم های قدیمی برق ماشین از پیچیدگی زیادی برخوردار نبودند. از این رو رانندگان می توانستند به راحتی این سیستم ها را تعمیر کنند. اما پیشرفت تکنولوژی منجر شد تا سیستم های جدیدی که وارد بازار می شوند، پیچیده تر شده و تغییرات وسیعی را شامل شوند. حال تعمیر کردن و آشنایی با مشکلات سیستم برق خودرو برای هر کسی آسان نبوده و نیاز به کسب مهارت و دانش خواهد داشت.
سیستم برق خودرو در حالت کلی از 5 قسمت تشکیل می شود که هر یک از این قسمت ها دارای عملکرد خاصی در خودرو هستند. این 5 قسمت از سیستم های برقی قدیمی تاکنون، همواره یکی بوده اند. تنها مدل و عملکرد آنها با پیشرفت تکنولوژی تغییر کرده است. این قسمت های سیستم برق خودرو را باید چنین معرفی کنیم:
- دینام یا آلترناتور؛ تولید کننده برق ماشین. همچنین این قسمت وظیفه دارد در زمان روشن بودن خودرو، باطری ماشین را شارژ کند.
- کنترل کننده برق. همان دکمه ها و کلیدهایی که در مسیر توزیع برق قرار دارند و از آنها برای کنترل کردن برق استفاده می شوند. کلیدهایی همچون کلید فن و … .
- باتری ماشین؛ ذخیره کننده برق. باتری خودرو وظیفه دارد در زمان خاموش بودن موتور، برق خودرو را تامین کند.
- توزیع کننده برق. سیم های روکش دار که وظیفه توزیع کردن برق ماشین را بر عهده دارند و بسته به نوع مصرف و تنوعی که دارند، عملکردشان هم متفاوت است.
- مصرف کننده برق. قسمت هایی همچون فن، چراغ های داخل و خارج ماشین، استارت، کولر، رادیو و ضبط و … مصرف کنندگان برق خودرو به شمار می روند.
علت قطع شدن برق خودرو پشت آمپر
حال که متوجه شدیم تا چه میزان استفاده از برق در خودرو مهم است، باید به این نکته بپردازیم که چرا در برخی مواقع برق خودرو با قطعی مواجه می شود؟ اصولا دلایل مختلف بسیاری وجود دارد که منجر می شود تا برق خودرو پشت آمپر دچار قطعی شود. در این حالت لازم است چند قسمت از خودرو مورد بررسی قرار گیرد.
در برخی مواقع با چرخاندن سوییچ، می تواند شاهد روشن نشدن خودرو شد که دلیل آن قطع شدن جریان برقی پشت آمپر است. اولین احتمال بروز سوختگی در سیم های فیوز است. ممکن است برق ماشین به دلیل خارج شدن یا قطع شدن سیم های سه گانه نیم دایره ای در فیوز رخ داده شده باشد. این سیم های سه گانه شامل سیم چراغ، سیم باتری و انژکتور می شوند.
در صورتی که این سیم های سه گانه هیچ قطعی از سمت موتور و راننده نداشته باشند، احتمال قطع شدن برق ماشین به دلیل خرابی باتری است. در خودروهای پژو 206 و 405 معمولا این مشکل به دلیل فاسد شدن باتری خودرو رخ می دهد. پس باید باتری تعویض شود تا برق خودرو تامین گردد. از این رو باید به موارد زیر به عنوان مهمترین دلایل بروز قطعی در برق خودرو اشاره کنیم:
بررسی جعبه فیوز برای قطعی از برق آمپر
برخی مواقع برق ماشین به دلیل بروز مشکل در جعبه فیوز، قطع می شود. همانطور که از نام این قطعه مشخص است، تمامی فیوزها در آن قرار دارند. در واقع داخل این جعبه تمام قطعات الکتریکی خودرو قرار دارند و از باتری خودرو تغذیه می کنند. البته مکان قرار گیری جعبه فیوز در هر خودرو متفاوت است. به این صورت که در خودروی پراید جعبه فیوز بالای باتری قرار می گیرد و فرد می تواند به راحتی با باز کردن کاپوت ماشین، به این قسمت از خودرو دسترسی داشته باشد.
رانندگان نیاز دارند تا حداقل مقدار کمی اطلاعات در مورد جعبه فیوز خودرو داشته باشند. به این صورت که اگر برق خودرو با قطعی مواجه شد، بتوانند به بررسی جعبه فیوز پرداخته و علت بروز قطعی را دریابند. حتی اگر نیاز به تعویض سیم کشی یا تعویض قطعه خراب شده نیز وجود داشته باشد، آن را برطرف نمایند. زیرا ممکن است سیستم برق خودرو هیچ مشکلی نداشته و علت قطع شدن برق، از خرابی جعبه فیوز باشد. پس می توان بدون صرف هزینه بالا، این مشکل را به راحتی برطرف نمود.
بررسی کردن دینام ماشین برای عیب یابی قطعی برق ماشین
در برخی از خودروها که مشکل قطعی برق پشت آمپر رخ می دهد، باید به بررسی دینام و باطری خودرو توجه کرد. زیرا این دو قطعه از خودرو، وظیفه دارند برق مورد نیاز ماشین را تامین کنند. پس اگر عملکرد آنها با اختلالی مواجه شود، خودرو نیز دچار مشکل شده و ایراد پیدا خواهد کرد. از جمله مشکلاتی که ممکن است برای دینام و باتری ماشین رخ دهد، باید به خرابی کامل دینام، شل شدن سرباطری های ماشین، تخلیه شدن باتری، شل شدن اتصالات و سیم ها و رسوب کردن باتری خودرو اشاره کنیم.
هر یک از این مشکلات در باتری یا دینام رخ دهد، می تواند منجر به قطع شدن برق ماشین شده و عملکرد آن را دچار مشکل نماید. پس یافتن علت قطعی برق، خود مهمترین مرحله برای برطرف کردن آن مشکل به شمار خواهد رفت که نیاز به مهارت و بررسی دقیق دارد.
بررسی اختلال در برق رسانی خودرو
در نهایت نیز ممکن است برق رسانی خودرو با اختلال مواجه شده باشد، که در نهایت برق ماشین قطع شود. برای بررسی این مسئله می توان به عملکرد وسایل و تجهیزات برقی در خودرو توجه کرد. مثلا اگر به صورت ناگهانی وسایلی همچون چراغ ها، رادیو و … قطع شوند یا خاموش گردند، یعنی برق رسانی خودرو با اختلال مواجه شده است.
حتی این مسئله ممکن است منجر به خاموش شدن موتور ماشین نیز شده و در عملکرد سیلندرها اختلال ایجاد شود. از این رو نیامدن برق به پشت آمپر خودرو، به دلیل نوسانات و اختلالاتی رخ می دهد که با یک بررسی ساده می توان آنها را شناسایی و برطرف کرد.
دلایل قطع شدن برق خودرو در پراید
پراید از جمله خودروهای پرمصرفی در کشور است که از سیستم برق ماشین پیچیده ای برخوردار نیست. رانندگان خودرو پراید تنها با داشتن اطلاعات کمی در مورد سیستم برق خودرو، می توانند علت قطع شدن برق را در این خودرو مورد بررسی قرار داده و آن را برطرف نمایند. مهمترین دلایلی که ممکن است در خودرو پراید منجر به قطع شدن برق شوند، عبارتند از:
- بروز مشکل در سر باطری خودرو پراید و اتصال به بدنه
- بروز مشکل در مغزی سوئیچ. خراب شدن مغزی سوئیچ می تواند منجر به قطع شدن برق خودرو شده و برق را به چراغ های نشان دهنده و پشت پنل نرساند.
- سوختن یکی از فیوزها در داخل جعبه فیوز
- کشیده شدن فیش ورودی دزدگیر که برق آن را قطع می کند.
- و موارد دیگر
برای این که بتوان قطع شدن برق ماشین را در خودروی پراید برطرف کرد، لازم است مواردی که در برقراری ارتباط برقی خودرو اختلال ایجاد می کنند را شناسایی کرد. مواردی همچون:
- شارژ نشدن و خالی شدن باتری ماشین
- استارت نخوردن ماشین
- نشست آب باتری خودرو
- گیر کردن استارت
- رد شدن استارت
- دیر روشن شدن موتور خودرو
- بالا رفتن درجه آب( آمپر آب)
رانندگانی که با این موارد مواجه می شوند، باید انتظار قطع شدن برق ماشین را داشته باشند. آنها می توانند برای جلوگیری از بروز آسیب های دیگر به خودرو، به تعمیرکاران متخصص مراجعه کرده و سریع مشکل قطعی برق خودرو خود را برطرف نمایند.
مهمترین نشانه های خرابی برق ماشین
خودروها به دلایل مختلفی ممکن است با قطعی برق مواجه شوند، که این دلایل خود نشانه هایی دارند. از جمله این نشانه ها که رانندگان می توانند با استفاده از آنها قطع شدن برق خودرو را تشخیص دهند، عبارتند از:
- خاموش شدن موتور خودرو
- ایجاد نوسان و طبع شدن سیستم روشنایی خودرو و دیگر بخش هایی که نیاز به برق دارند.
- قطع و وصل شدن یکباره برق ماشین
- از کار افتادن چراغ سقف خودرو، رادیو و … .
رانندگان زمانی که در خودرو خود یکی از این نشانه ها را مشاهده نمودند، باید بدانند که در سیستم برق خودرو اختلالی ایجاد شده و قطع شده است. البته قطعی برق خودرو می تواند به دلایل دیگری نیز ایجاد شود. مثلا زمانی که در بخش های مختلف خودرو نوسان برق مشاهده شود، ممکن است آسیب از ناحیه جعبه فیوز باشد. پس رانندگان باید ابتدا فیوز را بررسی کرده و نسبت به سالم بودن آن اطمینان حاصل نمایند.
در غیر این صورت ممکن است قطع شدن برق ماشین دلایل دیگری داشته باشد، که باید این دلایل بررسی شوند. رانندگان خودروهای مختلف نیاز دارند که در مورد سیستم برق خودروی خود اطلاعات کسب کنند. زیرا ممکن است علت قطعی برق تنها جابجا شدن سیم یا قسمتی در قطعات باشد، که به راحتی نیز برطرف شود. مثلا سیستم برق پراید از پیچیدگی خاصی برخوردار نبوده و رانندگان به راحتی می توانند علت قطع شدن برق پشت آمپر را در این خودروها یافته و برطرف کنند. اما خودروهایی همچون پژو 206 و پژو 405 از سیستم برق پیچیده تری برخوردارند و باید راننده برای یافتن علت قطعی برق آن، از اطلاعات و دانش بیشتری برخوردار باشد. پس به طور کلی کسب اطلاعات در خصوص این سیستم ها میتواند برای رانندگان لازم و ضروری باشد.
سخن پایانی
با وجود آنکه ما در این مطلب به بررسی دلایل قطع شدن برق ماشین پشت آمپر نمودیم، اما ممکن است برخی از افراد با سوالاتی مواجه شوند که این مسئله ذهن آنها را درگیر کند. همه ما می دانیم که خودروهایی همچون پژو و پراید همواره با مشکل قطع شدن برق مواجه می شوند. این مسئله امری طبیعی در این نوع خودروها بوده و از این رو رانندگان آنها نیاز دارند تا بدانند در صورت بروز چنین مشکلی، آن را چگونه برطرف کنند.
مهمترین سوالی که برای رانندگان پیش می آید، این است که آیا آنها با مشاهده هرگونه علائم خرابی برق خودرو، می توانند خود اقدام به تعمیر خودرو نمایند؟ باید بگوییم در بیشتر مواقع رانندگانی که از اطلاعات لازم در خصوص سیستم برقی خودرو برخوردارند، می توانند روش مناسبی را انتخاب کرده و اقدام به برطرف کردن قطعی برق نمایند.
مثلا آنها می توانند در صورت خراب شدن باتری ماشین و قطع شدن برق پشت آمپر، اقدام به تعویض باتری خودرو نمایند. البته آنها باید در نظر داشته باشند که برای خرید باطری ماشین به فروشگاه معتبری مراجعه کنند تا بهترین باطری خودرو را خریداری کنند. در غیر این صورت خودرو حتی بعد از تعویض باتری هم با مشکل قطعی برق مواجه خواهد بود.
همچنین اگر قطعی برق ماشین به دلیل دیگری همچون قطعی سیم های داخل جعبه فیوز باشد، ممکن است رانندگان خود بتوانند سیم مورد نظر را تعویض نموده و به راحتی مشکل سیستم برق خودرو را برطرف کنند. اما در صورتی که مشکل خاص و حساس دیگری باعث قطع شدن برق خودرو شده باشد، آنها نیاز دارند که به سراغ تعمیرکاران حرفه ای و متخصص روند. در غیر این صورت ممکن است مشکلات دیگری را برای خودرو به وجود آورده و به قسمت های دیگر آن آسیب وارد کنند.
جهت مطالعه مطالب بیشتر با ایران باتری همراه باشید.
