ساینا برقی و زمزمه های تولید آن چند سال پیش بر سر زبان ها افتاد. با این حال از آن زمان تا به امروز از تولید و عرضه این خودرو خبری نیست. این ماشین برقی از سوی شرکت خودروسازی سایپا طراحی و معرفی شد.
ناگفته نماند که معرفی آن با بالا رفتن قیمت افسار گسیخته خودرو در داخل کشور و تحریم قطعات خودرو از سوی کشورهای خارجی هم‌زمان شد. به همین دلیل می توان دلیل اصلی تأخیر تولید این ماشین الکتریکی را ناشی از همین موضوع دانست. با این حال در این متن سعی می کنیم بر اساس اطلاعاتی که شرکت سایپا در زمان معرفی این خودرو در اختیار عموم قرار داد آن را مورد بررسی قرار دهیم.
معرفی کلی خودروی الکتریکی ساینا
ساینا برقی را می توان از لحاظ فنی ترکیبی از دانش و تکنولوژی داخلی و خارجی دانست. علاوه بر آن این نوع ماشین برقی کامل ترین و بی نقص ترین خودروی برقی داخلی است. خودروی برقی که تا به امروز در ایران طراحی شده است. زیرا تمامی محاسبات فنی و ساختاری آن زیر نظر مشاوران بلژیکی شرکت معتبر پانچ پاورترین صورت گرفته است. این خودرو را در دو پلت فرم X200 و SP100 طراحی کرده اند. همچنین قرار است هر دو مدل طبق دستورالعمل ها و سیاست های تولیدی شرکت سایپا به مرحله تولید و عرضه برسند.
در صورتی که ساینا برقی را به صورت تمام برقی تولید کنند قدرت موتور آن حدوداً 70 کیلووات خواهد بود. همچنین با توجه به نوع و مدل باطری انتخابی برای آن امکان پیمایش 170 تا 210 کیلومتر را خواهد داشت. قدرت 70 کیلوواتی موتور این ماشین برابر با 94 اسب بخار است. در حالی که نمونه غیر الکتریکی ساینا که با بنزین کار می کند دارای موتوری با قدرت 87 اسب بخار است. لازم به ذکر است که در نوع بنزینی ساینا از موتور پراید استفاده شده است.
مشخصات باتری ساینا برقی
پیش از هر چیز باید گفت که شرکت صبا مسئولیت ساخت باتری ساینا برقی را بر عهده دارد. همچنین از طرف شرکت سایپا به عنوان سازنده باتری این خودرو معرفی شده است. باتری این خودرو با هر مرتبه شارژ قادر است 200 کیلومتر مسافت خودرو را به پیش براند. بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی باتری این خودرو شارژ آن با برق خانگی تقریباً سه ساعت و نیم طول می کشد. همچنین اگر آن را با شارژ سریع شارژ کرد 80 درصد از کل ظرفیت آن تنها 40 دقیقه زمان خواهد برد.
سایر مشخصات خودروی برقی ساینا
در سیستم حرکتی ساینا برقی از یک گیربکس دو سرعته در آن استفاده شده است. همچنین در آن تنها از بک دنده جهت حرکت به سمت جلو و بک دنده برای حرکت به سمت عقب بهره شده است. علاوه بر آن دارای شتابی مابین 0 تا صد 12 ثانیه بوده و از سرعت حداکثری ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت برخوردار است. لازم به ذکر است که این خودرو از قابلیت پیمایش 170 تا 210 کیلومتر در هر مرتبه شارژ برخوردار است.
قیمت تخمین داده شده برای ماشین برقی ساینا
نکته بسیار مهم در خصوص قیمت تمام شده ساینا برقی آن است که نمی توان قیمت نهایی آن را به این زودی ها اعلام کرد. با این حال اگر این خودرو در سال ۱۳۹۸ به تولید انبوه می رسید احتمالاً قیمت آن در حدود ۱۸۰ میلیون تومان می بود. البته با توجه به تأخیر به وجود آمده در تولید این خودرو انتظار می رود قیمت آن بسیار بالاتر از این رقم باشد. دلیل این امر نیز استفاده از قطعات خارجی برای ساخت این خودرو است که با توجه به نوسانات شدید ارزی طی سال های اخیر هزینه خرید این قطعات به شدت بالا رفته است. البته امید آن می رود که با استفاده از تسهیلات و حمایت های دولتی از ساخت این محصول قیمت تمام شده آن را تا حد زیادی پایین آورد. همچنین در صورت حمایت های دولت از این طرح فوق العاده قطعاً هر چه زودتر به مرحله اجرایی در می آید و می توان آن را به تولید انبوه رساند.
سیاست شرکت سایپا برای طراحی و ساخت ساینا برقی
پیش از پرداختن به دلیل طراحی و ساخت ساینا برقی باید گفت که امروزه غول های خودروسازی جهان تمام هم و غم خود را بر روی ساخت ماشین های الکتریکی گذاشته اند. بنابراین به نظر می رسد سیاست و رویکرد این کمپانی ها به سمت ساخت چنین خودروهایی در پیش است. از این رو شرکت خودروسازی سایپا با پشتوانه به توان داخلی و استفاده از تکنولوژی های برتر روز دنیا جهت عقب نماندن از این قافله عظیم تصمیم به ساخت چنین ماشین هایی کرده است.
این شرکت در اولین اقدام نسخه پرتو تایپ ساینا برقی را در برخی نمایشگاه های داخلی از جمله نمایشگاه خودروی تهران به نمایش گذاشت. البته باید گفت از همان معارفه اول می شد تفاوت های بارز این محصول را با محصولات مشابه دیگر احساس کرد. با این حال باز هم باید این گام بزرگ را به فال نیک گرفت و به آینده ساخت چنین خودرویی در داخل امیدوار بود.
هدف اصلی از ساخت خودروی ساینا برقی
کارشناسان گروه خودروسازی سایپا در زمان معرفی و نمایش نمونه آزمایشی ساینا برقی بیانیه ای اعلام کردند. بیانیه ای مبنی بر این که این شرکت همسو با اجرایی کردن سیاست‌های غیر قابل تغییر سایپا اقدام به تولید این نوع ماشین کرده است. در واقع هدف اصلی از ساخت این ماشین را حفاظت از محیط زیست و کاهش مصرف سوخت عنوان کرد. در حقیقت این هدف بسیار مهم نه تنها هدف اصلی شرکت خودروسازی سایپا است. بلکه مهم ترین و بارزترین هدف و سیاست تمام کمپانی های خودروسازی در جهان است.
اولین مرکزی که با شرکت سایپا برای طراحی ساینا برقی همکاری می کند
به طور حتم طراحی و ساخت و عرضه خودروهایی مانند ساینا برقی نیازمند همکاری چندین نهاد و سازمان و شرکت خصوصی و دولتی است. اولین بخش و نهادی که در تولید این خودرو با شرکت سایپا همکاری کرده است دانشگاه خواجه نصیر است. بر اساس اظهارات کارشناس سایپا این خودرو با همکاری دانشکده مکانیک دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی و مرکز تحقیقات سایپا طراحی و تولید شده است. همچنین به گفته رئیس دانشکده مکانیک خواجه نصیر علت اصلی همکاری این دانشگاه با شرکت سایپا برای ساخت این محصول کمک به کاهش آلایندگی ها و مصرف سوخت بوده است.
سایر سازمان های پشتیبانی کننده از طرح ساخت ماشین الکتریکی ساینا
برای تولید انبوه ساینا برقی و عرضه آن به بازار مصرف لازم است سازمان ها و نهاد های متعددی در این پروسه همکاری داشته باشند. پیش تر شرح داده شد که در طراحی این محصول دانشگاه خواجه نصیر با شرکت سایپا همکاری تنگاتنگی داشته است اما این تمام ماجرا نخواهد بود. زیرا بعد از تولید و ورود آن به بازار لازم است وزارت نیرو جهت شارژ این خودرو وارد عمل شود. بنابراین این وزارت خانه طراحی این خودرو را در قالب فهام در نظر گرفته است. همچنین شهرداری نیز در همین راستا اعلام آمادگی کرده و برای تخصیص مکان هایی جهت شارژ این ماشین اقدامات مهمی را در دستور کار خود قرار داده است.
تاریخچه ساخت ماشین برقی در ایران
لازم به ذکر است که مدت ها پیش از ساخت ساینا برقی مدل های دیگری از خودروی برقی طراحی و ساخته شده اند. با این تفاوت که اکثر قریب به اتفاق این خودروها تنها با هدف استفاده در مسابقات ورزشی ساخته شده بودند. بنابراین از قابلیت و کاربرد عام در جاده های شهری و بین شهری برخوردار نبودند. همچنین می توان به جرات اعلام کرد که مدل های ساخته شده قدیمی به هیچ عنوان دارای استانداردهای لازم نبودند. اما با طراحی این محصول جدید امیدها به ساخت یک خودروی منحصر به فرد و استثنایی و با قابلیت های بیشمار زنده شده است.
نکات قابل توجه درباره تولید ماشین الکتریکی ساینا
هر چند انتظارها برای تولید انبوه ساینا برقی بسیار طولانی شده است اما چاره ای جز صبر نیست و باید دید که عاقبت این پروژه به کجا ختم خواهد شد. مهم ترین نکته درباره ساخت این محصول شایسته بودن تلاش و همت سازندگان این خودرو در شرایط فعلی است. همچنین با توجه به نیازمند بودن این پروژه به حمایت همه جانبه به نظر می رسد شرکت سایپا به تنهایی قادر به تولید این نوع خودرو نیست. مورد بسیار مهم دیگری که می توان در این باره به آن اشاره کرد قرار گرفتن این محصول در لیست محصولات پاک و سبز است که می تواند به نوبه خود نقش موثری در کاهش آلودگی هوای شهرهای بزرگ ایفا کند. لازم به توضیح است که تمام قطعات و ادوات کنترلی این خودروی برقی را باید از شرکت تولید کننده بلژیکی وارد کرد.
از دیگر نکات حائز اهمیت درباره تولید ساینا برقی سرعت پیمایش پایین آن است که تقریباً در حدود 170 تا 210 کیلومتر تخمین داده شده است. بنابراین از این ماشین تنها می توان جهت جابه‌جایی های شهری و طی مسافت های کوتاه استفاده کرد و نباید انتظاری بیش از این از این محصول داشت.
اولین مدل نمایشگاهی ساینا برقی
مدل به نمایش درآمده ساینا برقی در این نمایشگاه مدل پرتو تایپ یا همان اولیه این محصول بود. مدلی با بهره گیری از قطعات با کیفیت خارجی و تجهیزات وارداتی تولید شده بود. در حقیقت این طرح اولیه برای ساخت داخلی در اختیار شرکت های دانش بنیان و تولیدکنندگان داخلی قرار داده شد. هدف از نمایش این محصول دادن ایده به سازندگان داخلی و تولید قطعات داخلی با توجه به نمونه های خارجی است. خبر خوب درباره ساخت این محصول آن است که گام های اولیه و ابتدایی جهت تولید آن برداشته شده است. سایپا با شرکت های داخلی و خارجی بسیاری از جمله شرکت دانش بنیان داخلی وارد مذاکره شد. حتی زمزمه های بستن چندین قرار داد مهم با این شرکت ها نیز به گوش می رسد.
زمان دقیق عرضه ماشین الکتریکی ساینا به بازار
با در نظر گرفتن موانع و مشکلات موجود که به واسطه تحریم ها متوجه کشور شده اند به نظر می رسد وارد کردن فناوری و تکنولوژی ساخت ساینا برقی بسیار مشکل باشد. بنابراین نمی توان به‌طور قطع درباره زمان عرضه آن به بازار مصرف نظر قطعی خود را اعلام کرد. با این حال گام های اساسی و مهمی در این باره برداشته شده اند. در صورت برخورداری از حمایت های دولتی و حتی شرکت های خصوصی می توان هر چه سریع تر این محصول را وارد بازار مصرف کرد.
مزیت های تولید ساینا برقی و استفاده از آن
سال ها است سازمان های جهانی در خصوص مراقبت از محیط زیست و هوای پاک کره زمین فعالیت می کنند. این سازمان ها بر استفاده از ماشین های برقی تاکید می کنند. بنابراین با توجه به تکنولوژی به کار رفته در ساینا برقی، این خودرو نیز از این قاعده مستثنا نیست. می توان مزیت های بسیاری برای استفاده از آن برشمرد. مهم ترین فایده ساخت و بهره گیری از این نوع خودرو کمک به کاهش آلودگی هوا است. البته کاهش آلایندگی برای کشور ما از اهمیت بسیار بالاتری نسبت به سایر کشورها برخوردار است. زیرا میزان بالایی از خودروهای فرسوده و غیر استاندارد همچنان در شهرها و جاده های کشور جولان می دهند. با این حال هنوز فکر و ایده ای اساسی برای حل این معضل از سوی دولت ارائه نشده است. صرفه جویی در مصرف سوخت های با ارزش و حفظ سلامت افراد از دیگر مزیت های استفاده از این نوع ماشین هستند.
سخن پایانی
در پایان لازم است خلاصه ای از آنچه که در این مقاله درباره ساینا برقی مطرح شد را ذکر کنیم. این محصول یک محصول ایرانی است که در مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا و با همکاری دانشکده مکانیک دانشگاه خواجه نصیر تولید می شود. همچنین محصول طراحی شده اگر به مرحله اجرا دربیاید کامل ترین نوع ماشین الکتریکی در ایران خواهد بود. زیرا علاوه بر استفاده از قطعات با کیفیت خارجی در ساخت آن، تمام محاسبات طراحی آن به کمک مشاورین شرکت پانچ پاورترین/punch powertrain بلژیکی انجام شده است.
مسئول و متولی اصلی ساخت این محصول مرکز تحقیقات شرکت سایپا بوده است. این مرکز به طور عمده و گسترده بر روی ساخت و توسعه این گونه ماشین ها تحقیق و کار کرده است. همچنین باید گفت که این مرکز اولین و بزرگ ترین سرمایه گذار این طرح است که فرایند جانمایی، نصب و جاسازی تجهیزات برقی آن را نیز در اختیار دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی قرار داده است.
جهت مطالعه مطالب بیشتر با ایران باتری همراه باشید.
